طی 2 روز گذشته با وجود انتشار اخبار فراوان پیرامون سرقت مجسمه‌ها، باز هم 2 مجسمه دیگر به سرقت رفت. این‌بار سردیس ابن‌سینا واقع در پارک بهجت‌آباد و تندیس شهید دادمان در بلوار فرحزادی هدف سرقت سارقان قرار گرفت بدون آنکه سارقان شناسایی شوند یا ردی از خود به جا بگذارند.
بدین‌ترتیب تعداد مجسمه‌های ناپدید شده شهر تهران به 10 مجسمه رسید.
اما نکته جالب در این است که سارقان بدون هراس از پیگیری نیروی انتظامی و در کمال خونسردی همچنان به سرقت‌های سریالی خود ادامه می‌دهند.
مجسمه «ستارخان» واقع در خیابان ستارخان و «باقرخان» واقع در خیابان شهرآرا هر دو، اثر شهریار ضرابی، صنیع خاتم واقع در پارک ملت اثر حمید شانس، 2 مجسمه در خانه هنرمندان ایران از آثار محمد مددی و فاطمه امدادیان، دو مجسمه «شریعتی» در پارک شریعتی اثر حمید شانس و «مادر و فرزند» اثر هژبر ابراهیمی واقع در شهرک غرب و مجسمه ابن‌سینا در پارک بهجت‌آباد و تندیس شهید دادمان در بلوار فرحزادی تاکنون ربوده شده‌اند.
مصطفی ذوالفقاری (مدیر عمومی بیمارستان آتیه) تهران ضمن تایید خبر گم شدن تندیس شهید دادمان از بلوار فرحزادی، به ایلنا گفت: از روز گذشته تاکنون و بدون هیچ نشانه‌ای این تندیس که فکر می‌کنم از جنس برنز بوده، گم شده است. من فکر می‌کنم این تندیس نیز به سرنوشت سایر مجسمه‌های شهر تهران دچار شده است.
نهادهای انتظامی مسئولند
یک هنرمند مجسمه‌ساز در این باره می‌گوید: یک هنرمند قبل از اینکه مجسمه‌ساز و هنرمند باشد، شهروند محسوب می‌شود و باید امنیت کار او تامین شود. مریم سالور با اشاره به جریان سریالی سرقت مجسمه‌های شهری گفت: این اتفاق برعهده دولت و سیستم امنیتی است، زیرا مجسمه‌ساز کارش را فروخته و رفته است اما دولت وظیفه حفاظت از این اموال را دارد.
به گفته او، این مجسمه‌های شهری بخشی از اموال عمومی تلقی می‌شوند و صدمه‌زدن به این اموال از یک سطل زباله گرفته تا یک مجسمه، جرم محسوب می‌شود و مجرمان در قبال این اتفاق باید جریمه شوند.
سالور با اظهار تأسف از سرقت مجسمه‌های با ارزش شهری در چند روز اخیر، بیان داشت: در شرایطی که امنیت بالایی در سطح شهر حاکم است، جای سؤال است که چگونه مجسمه‌هایی در این ابعاد و اشکال در شهر دزدیده می‌شوند و نقش نیروهای انتظامی در این میان چیست؟! زیرا دزدیدن یک مجسمه برنزی در این ابعاد به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.
او تصریح کرد: این اتفاق یک ایراد بزرگ به مسئولان وارد می‌کند، زیرا آنها در برابر این اموال ملی مسئول هستند. در چنین شرایطی حتی اگر آیین‌نامه و قوانینی برای حفظ اموال عمومی تصویب شود مادامی که به آن احترام گذاشته نشود، راه به جایی نخواهد برد.
70 تندیس در 2 سال
شهرداری تهران طی 2 سال اخیر با نصب 70 مجسمه از مشاهیر علمی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی در سطح شهر تهران، توانسته‌است جلوه‌ای تازه از فرهنگ ایران اسلامی را به شهر بازگرداند. تنها در سال 87، 30 مجسمه از مشاهیر و در سال گذشته نیز 40 تندیس در معابر عمومی و پارک‌های تهران نصب شد.
کارشناسان بر این باورند که مدیریت شهری نگاه زیبایی‌شناختی به موضوع مجسمه‌سازی داشته و نسبت به دوره‌های قبل تلاش بیشتری در تلطیف فضای شهری با استفاده از مجسمه کرده است.
از دیدگاه این افراد مجسمه‌سازی و استفاده از تندیس و سردیس در فضاهای شهری در 2 سال اخیر روند رو به رشدی داشته و گویای توجه مسئولان شهری به اشاعه فرهنگ در سطح شهر است. هرچند آنها روند مجسمه‌سازی در پایتخت را مثبت ارزیابی کرده و رویکرد مدیریت شهری در این زمینه را قابل توجه می‌دانند اما معتقدند تهران هنوز از نظر مجسمه فقیر بوده و جزء کلانشهرهایی است که فضاهای شهری آن کمابیش خالی از مجسمه است.
جریانی درصدد حذف مجسمه‌ها از سطح شهر است
جعفر نجیبی، یکی از مجسمه‌سازانی است که کمتر از یکماه قبل تندیس محمد معین ساخته وی در بلوار استاد معین نصب شد و چهارشنبه شب هشتم اردیبهشت به‌سرقت رفت. وی در مورد نحوه پیگیری‌هایی که تاکنون انجام داده است به خبرنگار مهر گفت: صبح نهم اردیبهشت با من تماس گرفتند و خبر ربوده شدن مجسمه را گفتند.
من‌هم با مسئولان زیباسازی منطقه 9 تماس گرفتم و از آنها علت را پرسیدم و بعد از آن با سازمان زیباسازی مرکزی تماس گرفتم. وی ادامه داد: مسئولان سازمان زیباسازی پاسخ دادند از طریق نیروی انتظامی در حال پیگیری این مسئله هستند. این در حالی است که مجسمه تازه نصب شده بود و حتی هنوز شناسنامه کار روی آن نصب نشده بود.
نجیبی در مورد نصب تندیس استاد معین که به سرقت رفته ابراز داشت: 100 هزار تومان بابت حمل مجسمه از طریق جرثقیل هزینه کردم و میلگردی به ارتفاع 15 سانتی‌متر در داخل پایه کار گذاشته بودم تا مجسمه بسیار محکم باشد. بنابراین سرقت آن کار آسانی نبوده است.
وی در مورد برداشت خود از سرقت‌های سریالی مجسمه‌های برنزی تهران عنوان کرد: از 2 دیدگاه می‌توان به این جریان نگاه کرد. از طرفی می‌توان این فرضیه را مطرح کرد که افراد سارق مخالف مجسمه‌سازی هستند و جریانی پشت پرده وجود دارد که با زیباسازی شهری از طریق آثار تجسمی مخالف است.
این مجسمه‌ساز افزود: از نگاهی دیگر می‌توان اینطور فکر کرد که مجسمه‌ها، تنها به خاطر برنزشان دزدیده شده‌اند چون تمام مجسمه‌های به سرقت رفته از جنس برنز بوده‌اند. بنابراین اگر باز هم تندیس‌هایی ربوده شوند که از این جنس باشند این فرضیه می‌‌تواند درست باشد.
نجیبی سپس در مورد ارزش مادی مجسمه‌های برنزی گفت: سازمان زیباسازی ارزش مجسمه استاد معین را 5 میلیون تومان ارزیابی کرده بود اما گذشته از ارزش هنری و معنوی که برای خودم داشت اگر سارقان با انگیزه استفاده از برنز مجسمه‌ها را ربوده باشند مبلغ زیادی عاید آنها نمی‌شود.
وی به مورد مجسمه ربوده شده خود اشاره کرد و گفت: مجسمه استاد معین 140 کیلو وزن داشت. الان برنز دست دوم حدود کیلویی 2 تا 4 هزار تومان در بازار قیمت دارد. با توجه به وزن این اثر اگر در بازار فروخته شود، حدود 300 هزار تومان به فروش می‌رسد. حال بگذریم که 100 هزار تومان هزینه جرثقیل می‌شود پس درنهایت مبلغ زیادی عاید سارقان نمی‌شود برای همین فکر نمی‌کنم تنها انگیزه آنها استفاده از برنز باشد.
طه بهبهانی نیز به‌عنوان مجسمه‌سازی که در زمینه برنز فعالیت کرده است در مورد انگیزه سارقان عنوان کرد: من این موضوع را به‌عنوان سرقت قبول ندارم و فکر می‌کنم یک جریان است چون محال است افراد عادی مجسمه‌های 200 کیلویی را بتوانند بدون هیچ برنامه‌ریزی بدزدند.
تازه حتی اگر فکر چنین کاری را هم داشته باشند، چطور می‌توانند آن را بفروشند و اساسا چطور می‌توانندآن مجسمه را حمل کنند؟ هر چند مسئولان از تلاش برای معرفی سارقان این مجسمه‌ها در چند روز آینده خبر داده‌اند اما حتی اگر این مجسمه‌ها پیدا شوند و در جایگاه خود قرار بگیرند به‌نظر می‌رسد اعتماد جامعه هنری برای خلق آثاری که مناسب فضاهای شهری هستند خدشه دار شده است بنابراین باید قانونی مدون برای حفاظت و مراقبت از آثار هنری که برای زیبایی شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد، تنظیم شود.
